Giao Thức Matter Là Gì ? Ứng Dụng Trong Lĩnh Vực Smarthome

Nhà thông minh là xu hướng phát triển tất yếu trong kỷ nguyên chuyển đổi số, nhằm mang tới những tiện ích và trải nghiệm trải nghiệm tốt hơn cho người dùng. Dù vậy, với nhiều thương hiệu trên thị trường, Smarthome vẫn cn khá phức tạp và bị hạn chế, bởi các thiết bị thường chỉ hoạt động ở một nền tảng nhất định. Trước vấn đề đó, sự ra đời của giao thức Matter như một giải pháp lý tưởng nhằm xóa bỏ rào cản, giúp các nền tảng có thể phối hợp, bạn không cần phải mở mỗi một ứng dụng cho từng thiết bị hoặc ghi nhớ lệnh thoại chính xác của từng trợ lý ảo riêng.

Matter là gì?

Vậy giao thức Matter là gì và mang lại hiệu quả tuyệt vời ra sao? Hãy cùng Hunonic tìm hiểu qua bài viết sau đây.

Giao thức Matter là gì?

Matter là một giao thức mạng chung, hay hiểu đơn giản là một “ngôn ngữ giao tiếp” chung giữa các nền tảng, cho phép các thiết bị hoạt động trên tất cả các nền tảng nhà thông minh có thể kết nối với nhau, được cung cấp bởi dự án Project Connected Home over IP (CHIP). Với nhiệm vụ của cung cấp các đường dẫn và ngôn ngữ để những thiết bị khác nền tảng có thể giao tiếp với nhau. 

Do được phát triển dựa trên công nghệ IP, thế nên nó có các đặc tính và cơ chế tương tự như việc giao tiếp trong môi trường internet. Giao thức này bắt đầu như một lớp ứng dụng nằm ở trên cùng các công nghệ IP gồm ethernet, Wi-Fi, Thread và Bluetooth. Matter chỉ bổ sung thêm công nghệ để mọi thứ đơn giản và mượt mà hơn.

Mô hình mạng lưới Matter kết nối các thiết bị với nhau.

Chẳng hạn, khi mua một cảm biến thông minh được hỗ trợ Matter, bạn có thể sử dụng mà không cần phải kiểm tra xem nó có tương thích với Amazon Alexa, Google Assistant hay Apple HomeKit hay không nữa. Không chỉ vậy, các thiết bị Matter có thể tạo thành một mạng lưới đồng nhất trong ngôi nhà của bạn. 

Lịch sử ra đời

Nhà thông minh muốn đồng nhất và đơn giản hóa trong quá trình sử dụng cần phải có tiêu chuẩn kết nối phổ quát, cơ bản, như cách mà hệ thống ống dẫn nước đang chạy ngầm và luôn sẵn sàng để sử dụng. Dù vậy hiện nay không chỉ có 2 hay 3 tiêu chuẩn mà lại có rất nhiều chuẩn, nhưng chưa có một tiêu chuẩn nào chung và tối ưu.

Zigbee, Z-Wave, Wi-Fi và Bluetooth đều đã được thử nghiệm và không có cái nào trong đó đủ tin cậy để trở thành giao thức vô tuyến chính thức trong vận hành nhà thông minh. Cũng chưa có thiết bị nào đủ ổn để có thể bao quát và kết nối hết tất cả các ngóc ngách của 1 ngôi nhà thông minh. Và đó là lý do mà Matter được sinh ra để giải quyết.

Dự án Project Connected Home over IP (CHIP) là nơi cho ra đời một giao thức mới với tên gọi Matter. Dự án thành lập với sự tham gia của các công ty Ikea, Samsung SmartThings và Signify / Philips Hue và nhiều công ty thành viên khác, được giới thiệu lần đầu tiên vào năm 2019 với ngày phát hành dự kiến là năm 2020, do tác động của đại dịch nên nó đã được dời lại và sẽ chính thức có mặt trên thị trường vào cuối năm nay. Với Matter, nhà sáng lập đã đưa ra các chứng nhận tiêu chuẩn nhất định cho các nền tảng khác nhau. Và nhắm đến các thiết bị điện sử dụng IP để kết nối với hệ thống nhà thông minh.

Ưu điểm của Matter

Thay vì phải sử dụng tất cả các thiết bị trong một hệ sinh thái nhất định, giờ đây người dùng có thể sử dụng sản phẩm của bất kỳ hãng nào miễn là nó có hỗ trợ Matter. Giao thức này cung cấp và hỗ trợ trên nhiều kênh kết nối khác nhau như: Stream, Bluetooth, Wifi, Internet… Vì vậy, người dùng có thể điều khiển ngay cả khi thiết bị đó không được kết nối với Internet.

Kết nối các thiết bị và đơn giản hóa là ưu điểm Matter mang lại

Người dùng sẽ được lợi rất nhiều khi Matter ra đời, giúp bạn có thêm nhiều lựa chọn, tăng trải nghiệm với nhiều dòng sản phẩm hơn. Không chỉ vậy, Matter cũng đem tới những lợi ích không nhỏ cho các nhà sản xuất. Nhờ giao thức này, các nhà sản xuất không còn cần suy tính tới việc làm sao cho thiết bị có thể hoạt động tương thích với các nền tảng khác nhau nữa, từ đó có thể tập trung tốt hơn vào việc cải tiến chất lượng thực sự của các sản phẩm.

Tiêu chuẩn nhà thông minh Matter ver 1.0

Liên minh Tiêu chuẩn Kết nối (CSA) đã đưa ra thông báo chính thức rằng họ đã phát hành Matter ver 1.0 với chương trình chứng nhận Matter cho các công ty sản xuất thiết bị thông minh.

Matter ra mắt phiên bản 1.0

Việc sử dụng WiFi giúp các thiết bị đạt chuẩn Matter tương tác với nhau qua một hệ thống mạng cục bộ có băng thông cao, dễ dàng trao đổi dữ liệu qua bộ nhớ đám mây. Trong khi đó, Thread lại cung cấp một mạng lưới bảo mật cao và dễ dàng mở rộng. Cả WiFi và Thread  đều hợp tác với CSA để giúp hiện thực hóa tầm nhìn hoàn chỉnh về Matter.

Matter hỗ trợ các thiết bị nào?

Ver 1.0 của Matter sẽ hỗ trợ một số thiết bị cơ bản và phổ biến trong nhà thông minh như:

• Bóng đèn và công tắc thông minh.

• Ổ cắm thông minh.

• Chuông cửa

• Khóa thông minh.

• Rèm thông minh.

• Bộ điều khiển cửa 

• Bộ điều điều hòa/ nhiệt.

• Các cảm biến

Các phòng thử nghiệm cũng đang được mở để chứng nhận liệu một sản phẩm có đạt tiêu chuẩn Matter không. Dựa vào đó, các công ty có thể phát hành và cập nhật thiết bị của mình để hỗ trợ giao thức mới.

Các thương hiệu có hỗ trợ Matter

Tính đến nay, đã có hơn 280 công ty là thành viên của CSA, bao gồm những tên tuổi lớn như Apple, Amazon, Google, Philips Hue,…

Các thương hiệu đều đang tung ra nhiều bản cập nhật phần mềm để sẵn sàng cho giao thức mới. Tuy vậy Matter vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm, do đó quá trình vận hành vẫn sẽ còn xảy ra nhiều lỗi và sẽ liên tục được các nhà phát triển chỉnh sửa, hoàn thiện.

Tiêu chuẩn Matter dự kiến sẽ giúp thúc đẩy mạnh mẽ cho việc áp dụng và phổ biến nhà thông minh. Người dùng không còn phải đau đầu cân nhắc xem sản phẩm có tương thích với hệ sinh thái mà mình đang sử dụng hay không và cũng có thể tận dụng các thiết bị sẵn có trong nhà để kết nối tạo nên tự động hóa đầy hiện đại.

Những thiết bị hãng nào có thể hoạt động với Matter?

Tới đây, người dùng có thể sẽ được sử dụng Matter với các thiết bị Google, Philips Hue, WiZ cùng nhiều thương hiệu thành viên khác trong CSA. Google đã đưa ra thông báo chính thức trên Blog về việc tích hợp Matter vào các thiết bị Nest của mình. 

Các thiết bị thông minh cũ có áp dụng được Matter?

Người dùng đang sử dụng các sản phẩm thông minh rất quan tâm tới việc kết nối các sản phẩm sẵn có với Matter chứ không phải mua mới. Một số dòng thiết bị sẽ hoạt động được với Matter sau khi cập nhật firmware. Một số thiết bị khác sẽ không thể tương thích. Mặc dù đa số thiết bị hiện đang hoạt động với Thread, Z-Wave hoặc Zigbee có thể hoạt động với Matter, nhưng không phải tất cả thiết bị thông minh nào cũng sẽ được nâng cấp. Vì vậy, nên kiểm tra với nhà sản xuất về các thiết bị cụ thể và khả năng hỗ trợ trong tương lai.

Một số trở ngại của Matter

Vấn đề bảo mật 

Bảo mật và quyền riêng tư là vấn đề thường xuyên xuất hiện trong quá trình sử dụng nhà thông minh. Matter có thiết kế để bảo mật và an toàn, tuy nhiên vẫn cần thời gian để kiểm chứng khi nó hoạt động trong thế giới thực. CSA đã cho xuất bản các nguyên tắc bảo mật (security) và quyền riêng tư (privacy). Việc thu thập và chia sẻ dữ liệu vẫn sẽ diễn ra khi được cho phép giữa bạn và nhà sản xuất thiết bị hoặc nhà cung cấp nền tảng.

Matter và những lo ngại về bảo mật

Nếu hệ thống của bạn có một Hub duy nhất sẽ giúp tăng cường bảo mật cao. Nếu chưa có, các thiết bị Matter chủ yếu sẽ kết nối trực tiếp với internet, điều đó làm cho chúng có khả năng dễ bị tin tặc và phần mềm độc hại tấn. Nhưng Matter cũng cung cấp quyền kiểm soát cục bộ, lệnh từ điện thoại hoặc màn hình thông minh của bạn không cần phải thông qua máy chủ đám mây mà truyền trực tiếp đến thiết bị trong mạng gia đình của bạn.

Giới hạn từ các nhà sản xuất

Mặc dù đem lại nhiều lợi ích, song có thể các hãng sản xuất sẽ không mở toàn quyền kiểm soát thiết bị có hỗ trợ Matter của mình cho các hãng khác, nhất là đối thủ cạnh tranh. Vì vậy có lẽ vẫn sẽ có một khoảng cách giữa trải nghiệm hệ sinh thái và chức năng của Matter với các nền tảng & tiêu chuẩn khác.

Ví dụ các nhà sản xuất có thể giữ độc quyền một số tính năng nhất định cho sản phẩm của mình. Như việc bạn có thể bật/ tắt thiết bị Apple bằng lệnh thoại của Google Assistant, nhưng sẽ phải sử dụng Siri hoặc một ứng dụng Apple để điều chỉnh các tính năng nâng cao. 

Tạm kết:

Như vậy có thể thấy mặc dù Matter chưa chính thức phát hành, nhưng các ông lớn công nghệ đã liên tục công bố những cập nhật, nâng cấp để đáp ứng tiêu chuẩn của giao thức này. Matter được cho sẽ là bước đột phá cho lĩnh vực Smarthome trong việc phát triển sản phẩm và định hình lại ngôi nhà thông minh của người dùng.

Hãy truy cập Hunonic.com để theo dõi những cập nhật mới nhất về Smarthome và thế giới công nghệ.